Zgodnie z treścią art. 36 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. 2020, poz. 374 ze zm.) wskazano utratę mocy obowiązującej następujących przepisów w określonych w ustawie terminach. W tym miejscu skupimy się na przepisach tylko i wyłącznie tych, które „dotykają“ zamówień publicznych w czasach epidemii.
I tak:
Utrata mocy po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie ustawy o COVID:
art. 36 ust. 1 ustawy o COVID stanowi, że: Przepisy art. 4-4d, art. 5, art. 6 ust. 1, art. 7b, art. 7d, art. 8, art. 10-11c, art. 12 i art. 12b, art. 13 i art. 14-14b i art. 14h tracą moc po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Wejście w życie niniejszej ustawy nastąpiło w dniu następnym po dniu ogłoszenia niniejszej ustawy – art. 37 ustawy o COVID. Czyli z dniem 8 marca 2020 r. nastąpiło ogłoszenie a wejście w życie ustawy – w dniu 9 marca 2020 r.
Tym samym 180 dni obowiązywania niniejszych przepisów upłynęło z dniem 5 września 2020 r.
Art. 36 ust. 1 ustawy o COVID w grupie przepisów, które tracą moc po upływie 180 dni liczonych od wejścia w życie ustawy wskazuje:
art. 6 ust. 1 , który stanowi, że: „Do zamówień na usługi lub dostawy niezbędne do przeciwdziałania COVID-19 nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843), jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego.“.
Tym samym po dacie 5 września 2020 r. nie ma możliwości dokonywania zakupów- czyli udzielania zamówień publicznych z wyłączeniem stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych. Zamawiający udzielając zakupów nawet na środki ochrony indywidualnej czy też inne dostawy lub usługi związane z panującą epidemią, których zastosowanie jest konieczne do przeciwdziałania epidemii stosują ustawę Prawo zamówień publicznych i tryby podstawowe. O ile oczywiście nie występują przesłanki uzasadniające dokonanie zakupu w trybie niekonkurencyjnym – wówczas jeśli jest to uzasadnione okolicznościami zamawiający może udzielić takiego zamówienia w innym trybie niż podstawowy.
Utrata mocy z dniem 1 stycznia 2021 r.
Z kolei art. 23 ust. 2 ustawy o COVID stanowi, że: „Przepisy art. 6 ust. 2, art. 15zn, art. 15va i art. 15vb tracą moc z dniem 1 stycznia 2021 r.“
Przepis ten wskazuje na następujące przepisy:
art. 6 ust. 2, który stanowi: “ Ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych nie stosuje się do zamówień udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego, Polski Fundusz Rozwoju Spółka Akcyjna lub regionalne fundusze rozwoju, o których mowa w art. 13 ust. 1a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 512, 1571 i 1851), związanych z realizacją:
1) zadań dotyczących obsługi funduszy utworzonych, powierzonych lub przekazanych na podstawie przepisów odrębnych oraz związanych z realizacją programów rządowych lub innych programów realizowanych ze środków publicznych, lub
2) zadań związanych z wykorzystaniem środków pochodzących z takich funduszy
– które dotyczą instrumentów wsparcia niezbędnych do przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym wystąpienia COVID-19“
A zatem przepis dotyczący udzielania zamówień publicznych przez Bank Gospodarstwa Krajowego, Polski Fundusz Rozwoju Spółka Akcyjna lub regionalne fundusze rozwoju – przy dokonywaniu zamówienia związanych z realizacją zadań, które zostały wyszczególnione w tym przepisie podmioty te nie stosują ustawy Prawo zamówień publicznych.
art. 15va dotyczy natomiast zasad wnoszenia wadium w postępowaniach o zamówienie publiczne. Stanowi on, że:
„1. Do zamówień publicznych udzielanych na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych stosuje się przepisy tej ustawy dotyczące wadium, z uwzględnieniem ust. 2.
2. Zamawiający może żądać od wykonawców wniesienia wadium, o którym mowa w art. 45 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych. Przepisu art. 45 ust. 1 tej ustawy nie stosuje się.“
art. 15vb dotyczy z kolei zasad dokonywania płatności częściowych, zaliczek oraz zabezpieczenia należytego wykonania umowy w umowach zawartych w wyniku przeprowadzenia zamówienia publicznego. Przepis brzmi następująco:
„Do zamówień publicznych udzielanych na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych stosuje się przepisy tej ustawy dotyczące umowy w sprawie zamówienia publicznego, z uwzględnieniem ust. 2-8.
2. Zamawiający płaci wynagrodzenie w częściach, po wykonaniu części umowy w sprawie zamówienia publicznego, lub udziela zaliczki na poczet wykonania zamówienia, w przypadku umów w sprawie zamówienia publicznego zawieranych na okres dłuższy niż 12 miesięcy.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2:
1) zamawiający określa w umowie procent wynagrodzenia wypłacanego za wykonanie poszczególnych jej części; procentowa wartość ostatniej części wynagrodzenia nie może wynosić więcej niż 50% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy;
2) zaliczka nie może być mniejsza niż 5% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy.
4. W przypadku, o którym mowa w art. 143a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, zamawiający może wskazać w specyfikacji istotnych warunków zamówienia procentową wartość ostatniej części wynagrodzenia, która nie może wynosić więcej niż 50% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy.
5. Zabezpieczenie należytego wykonania umowy ustala się w wysokości nieprzekraczającej 5% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy.
6. Zabezpieczenie należytego wykonania umowy można ustalić w wysokości większej niż określona w ust. 5, nie większej jednak niż 10% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy, jeżeli jest to uzasadnione przedmiotem zamówienia lub wystąpieniem ryzyka związanego z realizacją zamówienia, co zamawiający opisał w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
7. Zamawiający może dokonać częściowego zwrotu zabezpieczenia należytego wykonania umowy po wykonaniu części zamówienia, jeżeli przewidział taką możliwość w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
8. Do zamówień, o których mowa w art. 131a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, nie stosuje się przepisów ust. 2 i 3.“
Utrata mocy obowiązującej tych przepisów następuje z dniem 1 stycznia 2021 r.. Powyższe spowodowane jest faktem wejścia w życie nowej ustawy Prawo zamówień publicznych, która reguluje powyższe kwestie.
Kolejna grupa przepisów ustawy traci moc po upływie 365 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Nie dotyczą one kwestii związanych z udzielaniem zamówień publicznych ani realizacji umów w sprawie zamówienia publicznego. Dotyczą one kwestii związanych z udzielaniem teleporad oraz świadczeniem usług opieki zdrowotnej związanej z przeciwdziałaniem COVID, kredytami konsumenckimi finansowaniem świadczeń opieki zdrowotnej wykonywanych w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 i przepis art. 31 dający kompetencje Prezesowi Rady Ministrów do dokonywania w drodze rozporządzenia przeniesienia planowanych wydatków budżetowych między częściami i działami budżetu państwa.
Art. 15 g tracący moc moc po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw dotyczy pomocy dla pracodawców w celu zapewnienia ochrony miejsc pracy, ustalana wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym – obniżenia jego wymiaru oraz zasad i procedur obniżenia wymiaru czasu pracy.
Art. 31a-31c tracą moc po upływie 365 dni od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o COVID-19, – dotyczą one kwestii związanych z FGŚP oraz kompetencji powierzenia w drodze rozporządzenia przez Radę Ministrów jednostce sektora finansów publicznych zadań związanych z ochroną miejsc pracy.
Art. 15zzzzzy traci moc po upływie 6 miesięcy od dnia odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 – dotyczy kwestii przedłużenia terminu obowiązywania decyzji z zakresu gospodarki odpadami.